
ویتامین D یکی از مهمترین مواد مغذی برای سلامت استخوانها، سیستم ایمنی و عملکرد مغز است.
کمبود این ویتامین میتواند منجر به ضعف عضلانی، پوکی استخوان، اختلالات خلقی و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن شود.
تحقیقات نشان میدهد که سالمندان بیش از سایر گروههای سنی در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند.
در این مقاله بررسی میکنیم که چرا سالمندان دچار کمبود ویتامین D میشوند و چه راهکارهایی برای پیشگیری وجود دارد.
???? نقش ویتامین D در سلامت سالمندان
ویتامین D علاوه بر حفظ سلامت استخوانها، نقشهای مهم دیگری نیز دارد:
-
???? تقویت عضلات و پیشگیری از زمینخوردگی
-
???? جلوگیری از پوکی استخوان و شکستگیها
-
???? تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب
-
???? حفظ سلامت مغز و کاهش خطر افسردگی و اختلالات شناختی
بنابراین تأمین ویتامین D کافی برای سالمندان ضروری است.
چرا سالمندان بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند؟
۱. کاهش سنتز پوست
با افزایش سن، پوست توانایی تولید ویتامین D از طریق نور خورشید را تا ۴۰–۵۰٪ کاهش میدهد.
این یعنی سالمندان حتی در صورت قرارگیری در معرض آفتاب، ویتامین D کمتری نسبت به جوانترها تولید میکنند.
۲. محدودیت فعالیت در فضای باز
سالمندان اغلب کمتر بیرون میروند؛ مخصوصاً افرادی که به دلیل مشکلات حرکتی یا بیماری در خانه هستند.
این کاهش تماس با نور خورشید، میزان سنتز ویتامین D را کاهش میدهد.
۳. تغییر در رژیم غذایی
با بالا رفتن سن، اشتها کاهش مییابد و مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین D (مانند ماهی چرب، تخممرغ و لبنیات غنی شده) کمتر میشود.
۴. مشکلات جذب رودهای
بیماریهای گوارشی شایع در سالمندان مانند سندرم سوءجذب، بیماری کرون یا کاهش ترشح صفرا میتواند جذب ویتامین D از غذا را کاهش دهد.
۵. مصرف برخی داروها
داروهای ضد تشنج، استروئیدها و برخی داروهای قلبی ممکن است سطح ویتامین D خون را کاهش دهند.
علائم کمبود ویتامین D در سالمندان
تشخیص کمبود ویتامین D در سالمندان همیشه آسان نیست، اما برخی علائم شایع عبارتاند از:
-
ضعف و درد عضلانی
-
درد و شکنندگی استخوانها
-
خستگی مزمن و کاهش انرژی
-
افسردگی یا تغییرات خلقی
-
مشکلات تعادل و افزایش خطر زمینخوردگی
توجه: آزمایش خون بهترین راه برای تشخیص کمبود ویتامین D است.
راهکارهای پیشگیری و درمان
۱. مواجهه منظم با نور خورشید
-
۱۰ تا ۳۰ دقیقه نور مستقیم خورشید، ۲–۳ بار در هفته
-
ترجیحاً صبحها یا اواخر بعدازظهر برای کاهش اثرات مضر UV
۲. مصرف خوراکیهای غنی از ویتامین D
-
ماهیهای چرب مثل سالمون، ساردین
-
تخممرغ و لبنیات غنی شده
-
برخی قارچها و مکملهای غذایی
۳. مکملهای ویتامین D
در موارد کمبود شدید یا محدودیت فعالیت، پزشک میتواند مکمل ویتامین D تجویز کند.
۴. فعالیت بدنی منظم
ورزش روزانه به سالمندان کمک میکند تا جذب ویتامین D بهتر شود و از ضعف عضلانی و پوکی استخوان پیشگیری گردد.
۵. همراهی پرستار سالمند
برای سالمندان در شمال تهران یا دیگر مناطق، پرستار سالمند آموزشدیده میتواند برنامه غذایی مناسب، زمانبندی فعالیت در نور آفتاب و مصرف دارو یا مکمل را مدیریت کند.
جمعبندی
سالمندان بیش از سایر گروههای سنی در معرض کمبود ویتامین D هستند، به دلیل:
-
کاهش تولید ویتامین D توسط پوست
-
کمبود نور خورشید و فعالیت کمتر
-
مشکلات تغذیهای و جذب رودهای
-
مصرف برخی داروها
کمبود ویتامین D میتواند سلامت استخوانها، عضلات و حتی روحیه سالمندان را تحت تأثیر قرار دهد. با تغذیه مناسب، نور خورشید، مکملها و حمایت پرستار آموزشدیده، میتوان سطح ویتامین D سالمندان را به حد مطلوب رساند و سلامت جسم و ذهن آنها را حفظ کرد.
برای سالمندان در شمال تهران، شرکت پرستاری پارس و ماش به عنوان پرستار سالمند در کرج با پرستاران متخصص و آموزشدیده، همراهی حرفهای در برنامه غذایی، فعالیت و مراقبت از سالمندان ارائه میدهد


